ლექსიკონი

მიგრაციასთან დაკავშირებული ოფიციალური ტერმინოლოგია და განმარტებები

• გარე მიგრაცია – პროცესი, რომლის დროსაც ხორციელდება ქვეყნიდან გარეთ ან ქვეყანაში გარედან მიგრაცია.

• იმიგრანტი – პირი, რომელმაც გადმოკვეთა საქართველოს საზღვარი და ბოლო 12 თვეში და სულ მცირე 183 დღე (შესაძლებელია ეს იყოს რამდენიმე შემოსვლის კუმულაციური ჯამი) იმყოფებოდა საქართველოს

  ტერიტორიაზე და საქართველო არ იყო მისთვის მუდმივი საცხოვრებელი ქვეყანა, ე.ი. მას საქართველოს საზღვრებს გარეთ წინა 12 თვეში გატარებული აქვს სულ მცირე 183 დღე.

• ემიგრანტი – პირი, რომელმაც დატოვა საქართველო ბოლო 12 თვეში და სულ მცირე 183 დღე (შესაძლებელია, ეს იყოს რამდენიმე გასვლის კუმულაციური ჯამი) იმყოფებოდა სხვა სახელმწიფოს ტერიტორიაზე და საქართველო იყო მისთვის მუდმივი საცხოვრებელი ქვეყანა, ე.ი. მას ქვეყნიდან გასვლამდე წინა 12 თვეში საქართველოში გატარებული ჰქონდა სულ მცირე 183 დღე (ხანგრძლივობის კუმულაციური ჯამი).

  
  

• გარე მიგრაციული სალდო – წლის განმავლობაში იმიგრანტთა და ემიგრანტთა რიცხოვნობას შორის სხვაობა.

• გარე მიგრაციული კოეფიციენტი (მიგრაციის წმინდა ინტენსივობის კოეფიციენტი) – წლის განმავლობაში იმიგრანტთა და ემიგრანტთა რიცხოვნობას შორის სხვაობა მოსახლეობის 1 000 კაცზე.

• ლეგალური მიგრაცია – მიგრაცია, რომელიც ხდება კანონით დადგენილი წესების დაცვით (მაგალითად, ვიზით ან ბინადრობის ნებართვით).

• არაკანონიერი/არალეგალური მიგრაცია – როდესაც ადამიანი გადაადგილდება ან რჩება სხვა ქვეყანაში შესაბამისი სამართლებრივი სტატუსის გარეშე.

• პოლიტიკური თავშესაფარი – საერთაშორისო სამართლის მიერ გარანტირებული უფლება, ითხოვო დაცვა სხვა ქვეყანაში პოლიტიკური დევნის ან საფრთხის გამო.

• დეპორტაცია – იმიგრანტის იძულებითი დაბრუნება სამშობლოში ან მესამე ქვეყანაში კანონების დარღვევის ან ვიზის ამოწურვის გამო.

• რეზიდენციის ნებართვა – ლეგალური დოკუმენტი, რომელიც უცხოელს აძლევს უფლებას იცხოვროს სხვა ქვეყანაში გარკვეული ვადით ან მუდმივად.

შრომასთან დაკავშირებული ტერმინები

ეს ტერმინები აღწერს მიგრანტის დასაქმების ფორმებს, შრომით უფლებებსა და სამუშაოს კანონიერ გარემოს უცხო ქვეყანაში.

• შრომითი მიგრანტი – ადამიანი, რომელიც გადაადგილდება სხვა ქვეყანაში სამუშაოს საძიებლად ან დასაქმებისთვის.

• დასაქმების კონტრაქტი – ოფიციალური შეთანხმება დამსაქმებელსა და მიგრანტ მუშაკს შორის.

• შრომითი ექსპლუატაცია – როდესაც მიგრანტი მუშაკი მუშაობს არაჰუმანურ პირობებში, ხშირად დაბალანაზღაურებადად და უფლებების გარეშე.

• ოფიციალური/დარეგისტრირებული სამუშაო – ლეგალური სამუშაო, რომელშიც გათვალისწინებულია მინიმალური ხელფასი, შრომითი უფლებები და სოციალური გარანტიები.

დოკუმენტაციასთან დაკავშირებული ტერმინები

ტერმინები, რომლებიც ეხება იმ აუცილებელ დოკუმენტებსა და სტატუსებს, რაც საჭიროა მიგრანტის ლეგალური გადაადგილებისთვის, ქვეყანაში დასარჩენად ანდაც -- სამუშაოდ.

• ვიზა – დოკუმენტი ან შტამპი, რომელიც უფლებას გაძლევს, შეხვდიდეთ, დარჩეთ, ან გადაკვეთოთ უცხო ქვეყანა.

• გრინ ქარდი – მუდმივი ბინადრობის ნებართვა ამერიკის შეერთებულ შტატებში.

• ტრანზიტი – დროებითი გაჩერება მესამე ქვეყანაში, საბოლოო დანიშნულებისკენ მიმავალ გზაზე.

• პასპორტი – მოქალაქის ძირითადი სამგზავრო დოკუმენტი ქვეყნის საზღვარს გარეთ გასვლისთვის.

სოციალური და კულტურული ტერმინები

აქ მოცემულია ტერმინები, რომლებიც ასახავს მიგრანტის საზოგადოებრივ ჩართულობას, კულტურულ ადაპტაციასა და იმავდროულად, იდენტობის შენარჩუნებას მისთვის უცხო ქვეყანასა და გარემოში.

• ინტეგრაცია – მიგრანტის ჩართულობა ადგილობრივ საზოგადოებაში, ენის სწავლა, სამუშაოს პოვნა, კულტურის გაცნობა.

• დიასპორა – უცხოეთში მცხოვრები ეროვნული ჯგუფი, რომელიც ინარჩუნებს კულტურულ, ენობრივ ან სარწმუნოებრივ კავშირს სამშობლოსთან.

• რემიტენსიები – ფულადი გზავნილები, რომელსაც ემიგრანტები გზავნიან სამშობლოში ოჯახების დასახმარებლად.

საერთაშორისო ტერმინები

ეს ტერმინებია დაკავშირებულია მიგრაციის გლობალურ წესებსა და შეთანმხებებთან და ისინი მიგრანტების სტატუსსა და უფლებებს საერთაშორისო დონეზე განსაზღვრავენ.

• ჟენევის კონვენცია (1951 წელი) – დოკუმენტი, რომელიც განსაზღვრავს ლტოლვილთა უფლებებსა და მიმღები ქვეყნების ვალდებულებებს.

• შენგენის ზონა – ევროპული ქვეყნების შეთანხმება თავისუფალ გადაადგილებაზე საზღვრების გარეშე.

• დუბლინის შეთანხმება – ევროკავშირის რეგულაცია, რომელიც ადგენს პასუხისმგებელ ქვეყანას თავშესაფრის მოთხოვნის განხილვაზე.